Quy trình 7 bước xây dựng chương trình đào tạo hiệu quả

Dù bạn dạy kỹ năng nghề, ôn thi, coaching cá nhân hay giảng dạy chuyên sâu một lĩnh vực nào đó thì việc thiết kế chương trình đào tạo có lộ trình rõ ràng là bước không thể thiếu. Đây còn được coi là yếu tố cốt lõi giúp giữ chân học viên, nâng cao chất lượng đào tạo và cải thiện doanh thu hiệu quả. Để giúp bạn tránh tình trạng lên kế hoạch dạy học theo cảm tính, bài viết sau đây của Khánh Hùng Academy sẽ hướng dẫn xây dựng chương trình đào tạo với 7 bước thực hiện cơ bản nhất. Cùng theo dõi ngay sau đây nhé!

Khảo sát, xác định nhu cầu đào tạo

Bước đầu tiên trong quy trình xây dựng chương trình đào tạo nên được bắt đầu bằng một câu hỏi: “Người học thực sự đang thiếu điều gì?”. Nếu không xác định được “khoảng trống” mà học viên cần, bạn sẽ rất dễ xây dựng nội dung lan man và khó giữ chân học viên. Do đó, các công việc cần làm ở bước này, bao gồm:

• Xác định rõ đối tượng người học: Họ là ai, trình độ hiện tại ra sao?
• Học viên đang cần gì để tiến xa hơn: Kiến thức, kỹ năng, hay thay đổi tư duy?
• Họ học để làm gì: Phục vụ công việc, chuyển ngành,…?

Khi hiểu rõ nhu cầu thật sự, bạn sẽ thiết kế chương trình đào tạo đi đúng trọng tâm, tiết kiệm thời gian cả hai bên và dễ đo lường kết quả đầu ra.

Trong quá trình đó, thay vì phỏng đoán bạn hãy khảo sát trực tiếp bằng cách:

• Gửi bảng khảo sát online (Google Form, Typeform) để hỏi về những khó khăn hiện tại, mục tiêu cá nhân hoặc kỳ vọng sau khi học.
• Phân tích insight học viên cũ qua hành vi học, phản hồi, bài kiểm tra…
• Tham gia các cộng đồng học tập (Facebook Group, Zalo, Forum,…) để lắng nghe cách học viên nói về vấn đề họ đang gặp phải.

Cách xây dựng chương trình đào tạo hiệu quả nhất chính là tập trung giải quyết một “nỗi đau” cụ thể của người học, thay vì chỉ đơn thuần truyền đạt kiến thức mới.

Xác định mục tiêu sau đào tạo

Mục tiêu hoạt động xây dựng chương trình đào tạo không phải là “giúp học viên hiểu” mà phải là “giúp học viên làm được gì”. Tức là khi kết thúc khóa học, học viên phải có khả năng áp dụng vào thực tiễn đời sống.

Ngoài ra, bạn nên chia mục tiêu theo từng giai đoạn nhỏ để học viên dễ bám sát và không bị choáng ngợp. Để mục tiêu đào tạo thực sự hiệu quả, bạn có thể áp dụng nguyên tắc SMART. Cụ thể như sau:

• Cụ thể (Specific): Mục tiêu càng rõ ràng, học viên càng dễ hình dung.
• Đo lường được (Measurable): Có thể kiểm tra bằng bài tập, thực hành.
• Khả thi (Achievable): Phù hợp với năng lực học viên và thời lượng khóa học.
• Thực tế (Realistic): Gắn liền với mục tiêu học tập hoặc nghề nghiệp cụ thể.
• Có thời hạn (Timely): Ràng buộc trong một khung thời gian cụ thể.

Lựa chọn đối tượng tham gia chương trình đào tạo

Không phải nội dung nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Một sai lầm phổ biến trong cách xây dựng chương trình đào tạo online là viết nội dung cho mọi đối tượng. Chính vì vậy sẽ dẫn đến tình trạng người học cảm thấy nội dung đào tạo không sát với nhu cầu.

Bạn nên phân nhóm rõ ràng như sau:

• Người mới bắt đầu cần gì?
• Người đã học cơ bản rồi thì tiếp theo nên học gì?
• Người muốn ứng dụng thực tế cần những công cụ, ví dụ hoặc case study nào?

Bước lựa chọn đối tượng người tham gia này không chỉ giúp bạn xây dựng nội dung khóa học, đào tạo đúng trọng tâm, mà còn giảm tỷ lệ hoàn tiền, bỏ học giữa chừng vì học viên cảm thấy không phù hợp.

Thiết kế chương trình và lựa chọn phương pháp

Sau khi xác định rõ nhu cầu và mục tiêu học tập, đây là bước quyết định toàn bộ khóa học, trải nghiệm và hiệu quả đào tạo. Nếu bạn làm tốt khâu này, học viên sẽ có cảm giác học theo một lộ trình rõ ràng, dễ tiếp thu và dễ áp dụng.

Còn nếu không đầu tư vào thiết kế chương trình đào tạo bài bản thì dù nội dung có hay đến mấy cũng rất khó giữ chân người học đến cuối. Hãy chia chương trình học thành từng chặng, giống như hành trình leo núi có những dấu mốc nhỏ để người học tự đánh giá lại quá trình.

Nguyên tắc chính về thiết kế trong các bước xây dựng chương trình đào tạo:

• Nội dung xoay quanh người học, không xoay quanh thứ bạn muốn nói.
• Cấu trúc học tập cần liên kết chặt chẽ từ đầu đến cuối, tránh rời rạc.
• Ưu tiên giải quyết một vấn đề cụ thể trong mỗi bài, tránh nhồi nhét quá nhiều kiến thức một lúc.
• Luôn có phản hồi từ học viên sau một phần học để điều chỉnh kịp thời.
• Nếu có thể, hãy lồng ghép lựa chọn cá nhân hóa, ví dụ: học viên có thể chọn hướng A/B phù hợp với mình.

Ngoài ra, khi chọn phương pháp giảng dạy thì không có hình thức nào “đúng nhất”, chỉ có phù hợp nhất. Phần lớn các khóa học thành công đều là sự kết hợp khéo léo giữa:

• Video ngắn + thực hành cá nhân
• Tài liệu đọc kèm minh họa
• Live học nhóm hoặc hỗ trợ 1:1 (nếu cần)
• Thảo luận nhóm có thể qua các group, webinar,… để học viên trao đổi và giữ tương tác với nhau.

Đặc biệt, hình thức “vừa học vừa làm” luôn mang lại kết quả cao hơn so với cách học chỉ để biết. Vậy nên đừng ngại đầu tư vào các phần chia sẻ case study, mô phỏng tình huống, thực hành hay bài tập tự làm.

Dự tính chi phí quy trình xây dựng chương trình đào tạo

Khi tạo khóa học online, chi phí không nằm ở mỗi sản xuất nội dung khóa học, mà là tổng thể cả một hệ sinh thái về chi phí nền tảng, Marketing, thiết bị quay dựng khóa học,…

Dưới đây là chi tiết các nhóm chi phí bạn nên dự trù:

Chi phí sản xuất nội dung khóa học:

• Thiết bị dạy học, ghi hình bài giảng (camera, mic, ánh sáng, phần mềm chỉnh sửa,…)
• Thiết kế slide, soạn giáo án, tài liệu điện tử
• Hoặc tạo phụ đề tự động cho video để tăng trải nghiệm của người học

Chi phí vận hành nền tảng:

• Mua/thuê nền tảng khóa học (website, hệ thống quản lý học tập LMS)
• Hosting và bảo mật
• Tích hợp các công cụ như thanh toán, CRM, Email marketing,…

Chi phí hỗ trợ học viên và đội ngũ giảng dạy (nếu có):

• Chi phí hỗ trợ kỹ thuật
• Thuê chuyên gia cố vấn (nếu cần xây dựng nội dung chuyên sâu)
• Chi phí cho người review nội dung, cộng tác viên…

Quảng cáo khóa học, Marketing:

• Quảng cáo trên Facebook, Google, TikTok…
• Thiết kế landing page, làm video giới thiệu khóa học
• Tiền Affiliate bán khóa học

Mẹo nhỏ: Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu cách xây dựng chương trình đào tạo trực tuyến, hãy xác định rõ đâu là phần bạn có thể tự thực hiện và đâu là phần nên thuê ngoài, để vừa tối ưu chi phí vừa đảm bảo chất lượng đào tạo.

Lựa chọn và đào tạo người giảng dạy

Ở nhiều khóa học cá nhân, bạn sẽ là người trực tiếp dạy. Nhưng nếu có cộng tác với giảng viên khác, thì điều quan trọng không phải chỉ là “chuyên môn”, mà là đào tạo người dạy có khả năng truyền cảm hứng, dẫn dắt và hỗ trợ học viên.

Một “chuyên gia giỏi” trong môi trường dạy học trực tuyến cần:

• Có khả năng trình bày ngắn gọn, dễ hiểu, đúng ngữ cảnh.
• Biết giao tiếp qua video bài giảng, không chỉ là “đọc slide”.
• Sẵn sàng lắng nghe, trả lời, hỗ trợ học viên trong quá trình đào tạo và sau khóa học.

→ Tìm đọc ngay: Cách trở thành chuyên gia trong mọi lĩnh vực

Đánh giá kết quả đào tạo

Quy trình xây dựng chương trình đào tạo online chỉ thực sự hoàn chỉnh khi bạn tiến hành đánh giá sau khi kết thúc khóa học hay khóa đào tạo. Một số cách đánh giá hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:

• Thu thập phản hồi từ học viên: Thông qua khảo sát, Google Form, hoặc hỏi trực tiếp trong các diễn đàn, nhóm học tập.
• So sánh đầu vào – đầu ra: Nếu có bài test đầu khóa, hãy đo kết quả cuối khóa để xem mức tiến bộ.
• Quan sát hành vi sau khóa học: Học viên có áp dụng kiến thức không? Có sản phẩm thực hành chưa?

Dựa trên những dữ liệu này, bạn có thể:

• Điều chỉnh nội dung bài giảng (cắt bớt phần lan man, thêm phần ứng dụng).
• Cập nhật case study mới, cải thiện slide, video, tài liệu tham khảo,…
• Làm phiên bản nâng cao, hoặc khóa học chuyên sâu theo chủ đề riêng.

Nhìn chung một chương trình đào tạo thực sự hiệu quả không chỉ là bài giảng tốt, mà là một hành trình học tập được thiết kế có chủ đích, logic, ứng dụng cao và liên tục được cải tiến. Nếu bạn đang muốn tìm kiếm những hướng dẫn xây dựng chương trình đào tạo bền vững thì đừng vội nghĩ đến việc “bán được bao nhiêu”, mà hãy bắt đầu từ vấn đề “học viên sẽ học được những gì”. Khi người học đạt kết quả, khóa học của bạn sẽ tự nhiên “viral” nhanh chóng.

Và nếu bạn đang ấp ủ ý tưởng bán khóa học Elearning, nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu hoặc cần người đồng hành để rút ngắn thời gian, hãy tìm đến Hùng với khóa học Khánh Hùng Academy.

Đây chính là khóa học Hùng sẽ chia sẻ tất tần tật những kiến thức về Kinh doanh Elearning – “Dạy tự động và Bán tự động”. Đội ngũ bên Hùng luôn sẵn sàng hỗ trợ anh em từ bước đầu xây dựng nội dung, thiết kế hệ thống, giao diện đến cách triển khai Marketing và bán khóa học của mình. Click ngay vào hình phía trên để nhận liền 50+ video bài giảng FREE và đăng ký trải nghiệm khóa học của Hùng ngay nhé!