Học liệu số là gì? Ứng dụng học liệu số trong dạy học trực tuyến
Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt lớn trong lĩnh vực giáo dục, trong đó học liệu điện tử (Digital Learning Resources) chính là giải pháp nâng tầm chất lượng đào tạo tại Việt Nam. Với khả năng tiếp cận linh hoạt, đa dạng và sinh động, học liệu số trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình giảng dạy, đặc biệt là giáo dục trực tuyến. Vậy học liệu số là gì và ứng dụng ra sao? Hãy cùng Khánh Hùng Academy tìm hiểu chi tiết hơn về khái niệm này trong bài viết dưới đây nhé.
Học liệu số là gì?
Học liệu số (Digital learning resources) là các tài liệu học tập được số hóa và phân phối qua các nền tảng trực tuyến hay phần mềm điện tử có kết nối Internet. Khác với những tài nguyên học truyền thống, học liệu điện tử có thể dễ dàng truy cập từ nhiều thiết bị điện tử khác nhau nhằm tối ưu hóa trải nghiệm học tập của người học.

Những nguồn học liệu số có thể bao gồm: Bài giảng trực tuyến, văn bản, hình ảnh, sách điện tử (ebooks), tài liệu PDF hay ứng dụng học tập,… Qua đó, học liệu điện tử đã tạo điều kiện cho người học tiếp cận với kiến thức một cách linh hoạt và dễ dàng hơn mà không bị giới hạn bởi thời gian hay địa điểm.
Tầm quan trọng của học liệu điện tử trong dạy học
Hiện nay, chuyển đổi số trong giáo dục đã trở thành yêu cầu bắt buộc trong mọi chiến lược phát triển giáo dục quốc gia. Căn cứ vào Quyết định số 131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Đây là mục tiêu tiên quyết xây dựng hệ thống học liệu điện tử quốc gia, đảm bảo mọi đối tượng đều được tiếp cận với nguồn tài nguyên học tập số hóa một cách đầy đủ.
Để phát huy tối đa vai trò của học liệu số, người học không chỉ đọc và nghe, mà còn có thể tương tác, kiểm tra và nhận phản hồi ngay trên thiết bị của mình. Dưới đây là một số lợi ích của học liệu số trong dạy học trực tuyến mà bạn nên biết:
- Tiện lợi và dễ truy cập: Cho phép tiếp cận tài liệu điện tử mọi lúc, mọi nơi từ bất kỳ thiết bị nào, miễn là có kết nối internet.
- Tăng cường tương tác và trải nghiệm học tập: Tích hợp video, đồ họa, mô phỏng và bài kiểm tra tự động, giúp bài học trở nên sinh động, thu hút hơn.
- Tích hợp công nghệ đa phương tiện: Cung cấp trải nghiệm học phong phú với hình ảnh, video, âm thanh, giúp truyền tải kiến thức một cách sinh động.
- Dễ dàng cập nhật và mở rộng nội dung: Có thể cập nhật liên tục để đáp ứng các thay đổi về kiến thức và xu hướng mới, mà không cần in ấn lại.
- Tiết kiệm chi phí và thân thiện với môi trường: Giảm chi phí in ấn, vận chuyển và bảo quản tài liệu, từ đó góp phần bảo vệ môi trường.
- Hỗ trợ học tập từ xa hiệu quả: Cung cấp tài liệu học tập cho phép học tập linh hoạt và tạo sự kết nối giữa người dạy và người học qua các website học trực tuyến.
Khác biệt giữa học liệu số và tài liệu truyền thống là gì?

Tuy theo mục đích truyền tải kiến thức và khả năng hỗ trợ học tập, các nguồn học liệu số và tài liệu truyền thống sẽ có những điểm khác biệt nhất định. Sau đây là những khía cạnh chính giúp bạn dễ dàng phân biệt 2 loại học liệu này.
Khía cạnh | Học liệu số | Tài liệu truyền thống |
Lưu trữ và phân phối | Lưu trữ dưới dạng tài liệu điện tử và tồn tại trên các thiết bị số hoặc đám mây. Việc lưu trữ trên nền tảng số cho phép chia sẻ và phân phối tài liệu dễ dàng đến nhiều người cùng lúc. | Chủ yếu tồn tại dưới dạng tài liệu giấy nên việc phân phối đòi hỏi vận chuyển vật lý và tốn diện tích lưu trữ, có hạn chế về quy mô và khả năng tiếp cận. |
Khả năng linh hoạt khi sử dụng | Học viên có thể truy cập mọi lúc, mọi nơi. Người học không bị ràng buộc về thời gian, không gian và thậm chí có thể tiếp cận kiến thức ngay cả khi đang di chuyển. | Việc truy cập phụ thuộc vào người học phải có tài liệu hay đến các cơ sở học tập, thư viện. Không chỉ vậy, tài liệu giấy cũng dễ bị hỏng theo thời gian và khó bảo quản. |
Tính cập nhật và chỉnh sửa | Dễ dàng thay đổi nội dung khi có sự thay đổi và cập nhật ngay lập tức cho tất cả người dùng. | Việc cập nhật yêu cầu tái bản hoặc chỉnh sửa thủ công, gây ra phát sinh thêm chi phí và mất thời gian. |
Khả năng tương tác trong học tập | Thường đi kèm với video, hình ảnh hoặc video mô phỏng, giúp học viên dễ hiểu và dễ tiếp thu hơn. | Chủ yếu là văn bản tĩnh và hình ảnh in, người học phải tự mình nghiên cứu, ghi chép, dẫn đến việc tiếp thu kiến thức kém hiệu quả hơn. |
Chi phí và tính bền vững | Tiết kiệm chi phí in ấn và vận chuyển, chỉ yêu cầu đầu tư vào thiết bị và phần mềm. | Tốn kém chi phí in ấn, vận chuyển và bảo quản. Ngoài ra, cũng gây tác động tiêu cực đến môi trường. |
Khả năng tích hợp công nghệ | Dễ dàng tích hợp với trí tuệ nhân tạo hoặc các hệ thống quản lý học tập (LMS), giúp cá nhân hóa lộ trình học tập. | Khó tích hợp công nghệ và việc cá nhân hóa trải nghiệm học tập chủ yếu phụ thuộc vào chính giáo viên hoặc người học. |
Cách ứng dụng học liệu số trong giáo dục trực tuyến hiện nay
Sau khi đã tìm hiểu học liệu số là gì, chúng ta cần khám phá cách ứng dụng và ví dụ về học liệu số để khai thác tối đa tiềm năng trong môi trường giáo dục trực tuyến.
Hoạt động giảng dạy và học tập
Trong các mô hình dạy học trực tuyến, Digital Learning Resources đóng vai trò là cầu nối giữa giáo viên và người học. Thông qua các định dạng như video bài giảng, bài tập tương tác, infographics, tài liệu PDF,… giáo viên có thể truyền đạt kiến thức một cách sinh động và dễ tiếp thu hơn. Đồng thời, học viên có thể học mọi lúc, mọi nơi và theo lộ trình cá nhân, từ đó tăng tính chủ động trong việc tiếp thu kiến thức.

Ngoài ra, ứng dụng học liệu số trong dạy học trực tuyến còn được áp dụng như sau:
- Học trực tuyến: Tham gia các khóa học Elearning thông qua các nền tảng giáo dục trực tuyến.
- Bài giảng điện tử: Giáo viên có thể sử dụng các bài giảng điện tử để truyền tải kiến thức một cách sinh động và hiệu quả.
- Đánh giá trực tuyến: Hệ thống đánh giá trực tuyến còn giúp người dạy đánh giá chính xác hiệu quả học tập của học viên một cách nhanh chóng.
- Sách giáo khoa điện tử: Được tích hợp nhiều tính năng hữu ích như tra cứu từ khóa, ghi chú hay vẽ chú thích.
- Lớp học ảo: Người dạy và người học có thể tương tác trực tiếp với nhau thông qua các phần mềm dạy học trực tuyến như Zoom, Google Meet, Microsoft Teams,…
Đào tạo kỹ năng

- Khóa học trực tuyến về kỹ năng mềm: Ứng dụng học liệu số trong dạy học về kỹ năng mềm như giao tiếp, kỹ năng đàm phán, lãnh đạo, thuyết trình,…
- Giả lập: Các phần mềm giả lập cũng giúp học viên thực hành các kỹ năng chuyên môn trong môi trường ảo một cách an toàn và hiệu quả.
- Trò chơi giáo dục (Gamification): Ứng dụng các trò chơi trong giảng dạy sẽ giúp việc học trở nên thú vị và vui vẻ hơn.
Ứng dụng trong nghiên cứu

- Quản lý dữ liệu nghiên cứu: Ứng dụng học liệu điện tử còn giúp quản lý dữ liệu nghiên cứu hiệu quả, dễ dàng truy cập và chia sẻ hơn.
- Cộng tác nghiên cứu: Các nhà nghiên cứu có thể cộng tác với nhau trong nhiều dự án nghiên cứu bằng các nền tảng trực tuyến.
- Chia sẻ kết quả nghiên cứu: Cho phép chia sẻ kết quả nghiên cứu với cộng đồng khoa học thông qua các tạp chí điện tử hay kho dữ liệu mở.
Hệ thống quản lý

- Hệ thống quản lý sinh viên: Ứng dụng học liệu số trong giáo dục đã góp phần quản lý thông tin cá nhân, học tập và tài chính của người học một cách hiệu quả và chính xác.
- Hệ thống quản lý tài chính: Hệ thống này giúp quản lý thu chi, ngân sách và các hoạt động tài chính trong trong giảng dạy trực tuyến hay kinh doanh khóa học Elearning.
- Hệ thống quản lý nhân sự: Hỗ trợ quản lý thông tin cá nhân, lương bổng và các hoạt động của nhân sự.
- Hệ thống quản lý thư viện: Giúp quản lý sách, tài liệu và các hoạt động thư viện một cách nhanh chóng.
Xu hướng và tiềm năng phát triển học liệu số trong giáo dục
Việc áp dụng rộng rãi các giải pháp học liệu số và AI EDU (AI trong giáo dục) chính là bước đi nhằm hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2025, mọi đối tượng người học và người dạy có thể tiếp cận kho học liệu điện tử phong phú hơn.

Không thể phủ nhận rằng qua sự phát triển mạnh mẽ của chuyển đổi số đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành giáo dục. Theo đó, học liệu số cũng giữ vai trò trung tâm trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, đặc biệt trong mô hình học trực tuyến (E-learning).
Dẫn chứng cho thấy thị trường Elearning tại Việt Nam đang tăng tốc mạnh mẽ. Giá trị dự kiến đạt khoảng 400 triệu USD vào năm 2025 và mức tăng trưởng hằng năm xấp xỉ 12%. Đồng thời các nền tảng học tập, đặc biệt là ứng dụng di động (Mobile learning) và lớp học cá nhân hóa dựa trên AI cũng đang dần trở thành xu hướng chủ đạo trong tương lai.
Vậy cụ thể, Elearning ngon như thế nào? Bạn có thể tìm hiểu lời giải đáp ngay trong video sau đây!
ẤN VÀO VIDEO ĐỂ XEM NGAY

để tiếp tục video!

Học liệu điện tử không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là bước đi chiến lược, đặc biệt trong bối cảnh giáo dục trực tuyến hiện nay. Việc hiểu đúng học liệu số là gì và ứng dụng phù hợp sẽ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy, cá nhân hóa trải nghiệm học tập và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho người học. Theo đó, với sự phát triển của các nền tảng học liệu số trong giáo dục đã trở thành cầu nối giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng giáo dục 4.0 trên toàn cầu.